Basit Yapılarda Deprem Esnasında Sıvılaşma Riskinin Azaltılması

Son zamanlarda sıvılaşma riski ülkemiz inşaat sektörü tarafından ciddiye alınan konulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak genel anlamda basit 1-4 kat arası yapılarda ne tür önlemlerle sıvılaşma riski azaltılabileceği hakkında pek bir kaynağa rastlamak mümkün olmuyor. İşte bu makalemizin konusu. Ancak şunu öncelikle belirtmeliyim ki, burada önereceğimiz yöntemler geoteknik konusunda uzman bir inşaat mühendisi tarafından yerinde zemin profili değerlendirilmeli ve iyileştirme ile ilgili karar verilmelidir.

Öncelikle sıvılaşma olduğu zaman zeminimizde ciddi bir taşıma gücü kaybı olur. Bundan dolayı zemine aktardığımız gerilme miktarının azaltılması önem taşımaktadır. Bundan dolayı 2 tedbir alabiliriz. Yapının yatma ihtimalini ortadan kaldırmak içinde ilave 3. bir tedbir alarak temelin özellikle bir noktada aşırı yük yığılmasını önleyerek risklerimizi minimize edebiliriz. Şimdi bu tedbirleri sıralayalım;

1. Yapımızın temellerini radye temele dönüştürerek taşıma gücünü arttırabiliriz,
2. Temel altında 1 mt gibi bir zemini kaldırıp (bu kalınlık geoteknik mühendisi tarafından tayin edilmelidir) yerine GW-GC sınıfı bir doğal malzeme veya doğru oranlarla karıştırılmış kırma taş ile doldurup silindir, vs... gibi yöntemlerle sıkıştırmak vasıtası ile iyileştirme yapılabilir. Yandaki resme tıklayıp büyütülmüşüne baktığınızda yerel tabi zemine aktarmakta olduğunuz gerilmenin ne kadar azaldığını görebilirsiniz.
3. Özellikle sıvılaşma riskinin olan zeminlerde yapının katlardaki kütle merkezi ve rijitlik merkezinin çakışıyor olması ciddi önem arz etmektedir. Çakıştırılmadığı takdirde yapıdan zemine torsiyon etkileri aktarılacaktır ve zeminde bulunan taşıma gücü kaybı ile bu yeni etki birleşerek yapının yatmasına sebebiyet verecek davranış ortaya çıkabilecektir.

Evet basitçe bu önlemler bize ekonomik bir şekilde yapımızı güvence altına almamızı sağlayacaktır. Bu küçük yazımızı okuyan meslektaşların olumlu olumsuz görüşlerini aşağıda yorumlar kısmına eklemelerini rica ederim.